Çok gerginiz. Trafikten. Sosyal medyaya, çarşı pazardan cadde ve sokaklara, siyasetten ticarete. İnsanlarımızın bu gerginliği iyi bir noktaya gitmiyor. Bu tahammülsüzlüğü incelediğimizde, günümüz insanında oluşan bu tatminsizlik ve acelecilik, maneviyat eksikliği ile birleştiğinde, sonuç olarak saygısızlığa ve sevgisizliğe dönüşüyor.
Sosyal yaşam içerisinde verdiğimiz ekonomi ve hayat mücadelesi insanlarımızı duyarsızlaştırıp, kişilerin birbirlerine olan mesafesini gittikçe açıyor. Sosyal, yani fiziki mesafeyi koruyalım derken, insani mesafeyi kaybettik. Sürekli bir didişme, kavga dövüş hayatımızın bir parçası olmaya başladı. Hayat sevgi, saygı ile güzelleşir ve umut verir. Bizler çocuklarımıza bu umudu ve yaşam güzelliğinin artı taraflarını anlatmak ve onları yeni hayat düzenine hazırlarken, aynı zamanda onlara çevrelerine karşı sorumluluklarını, sevgiyi ve saygıyı aşılamak zorundayız.
Saygı, sevgiden önce gelir. İnsan ilişkilerinde saygı yoksa sevgi; sağlıklı değildir, sorunludur, çıkarcıdır, bencilcedir, yapaydır veya sahtedir. Saygı, çok temel bir öğedir; cana kıymamak yaşam hakkına saygıyı, çalmamak emeğe saygıyı, rahatsız edici ve zarar verici davranışlardan kaçınmak insan onuruna saygıyı, kendini ifade etmek, öğrenip öğretmek ve buna uygun davranmak düşünce ve inanca saygıyı, yerleşim ve seyahat hakkını engellememek köleleştirmeme ve özgür yaşam hakkını ifade etmektedir. Sevmediğimiz, kendi çevremizden ve inancımızdan görmediğimiz birine karşı sorumsuz davranışlar sergilemeyi meşru görmek, düşünce ve inanç istismarını çağrıştırır.
Saygıyı ve sevgiyi insanlar çocuk yaşta öğrenir. Büyüdükçe de geliştirir bu yüzden çocukların eğitimi ailede başlar. Ailede bir çocuğa insanlara karşı saygı duyması öğretildiyse bu çocuk hayatı boyunca insanlara saygılı davranır. Fakat ailede çocuğa iyi bir eğitim verilmediyse bu çocuk hiçbir zaman insanlara saygılı davranmaz. Bu yüzden hem ailesinde hem de toplumda karışıklıklara sebep olur.
Saygı, mecburi istikamettir. Takip mesafesini korumaktır. Sadece bizim hayatımız yok. Herkesin bir hayatı var. Tek dertli, sevinçli, bilgili veya istekli biz değiliz. Evet, mesafeyi korumak ve aradaki boşluğu başka bir şeyle doldurmamak. O boşluk öylece kalsın, kalmalıdır. Mecburi istikamet dedik. Uzak durduğumuz, hoşlanmadığımız insanlara bile saygı göstermek zorundayız. Saygı, herkesin hakkını ve hukukunu gözetmektir. Ortak buluşma noktasıdır. (Zalimler, hainler ve maneviyata hasımlık edenler hariç. Karıştırmayalım.)
Korkudan kaynaklanan, menfaatten beslenen saygıyı artık tanıyoruz. Çünkü sürekli değişiyor. Çıkar kimde ve neredeyse, oraya dönülüyor, Övgü dolu sözler eşliğinde.
Saygı bir anlayış meselesidir; bazen hoşgörüdür, bazen görmezden gelmektir, bazen tahammüldür, bazen zarar vermemektir; ama hep insanca davranmaktır. Biraz daha gelişmiş saygı belki empati kurabilmektir. Empati kuramadığınız birini anlayamaz, onun gerçeğini bilemezsiniz. Muhatabın gerçeğini bilemeyince ona sözlerinizle, davranışlarınızla ulaşamazsınız. Saygının olmadığı yerde etkileşim neredeyse yok gibidir. Saygı göstermeyen biri, ne kadar üstün değerlere sahip olursa olsun muhatabını asla etkileyemez.
Sevgi, muhataplarımızda görülen dürüstlük, iyilik, güzellik, paylaşım, özveri gibi olumlu özelliklerden dolayı duyulan yakınlık hissidir. Beğeni, sempati, hoşlanma ve ilgi duyma zamanla sevgiye düşünür.
Sevgi; dostluktur, kardeşliktir, duygudaşlıktır. Dostluk, aynı amaç için koşturmak, ortak hedefe birlikte yürüme arzusudur. İnsan sevgiyle, umutla ve inançla yaşar. Sevgisini, umudunu ve inancını bütünüyle yitiren insan hayata küsmüş ve kendisini karanlığa mahkûm etmiştir. Sevgi umudu, umut sevgiyi besler.
Aileden başlayan sevgi ve saygı eğitimi zamanla topluma yansır. Sosyal yaşam içerisinde huzur ve güveni sağlar. Bir zincirin halkaları gibi uzar gider. Sokağa yansır, Mahalleye yansır, Şehre yansır, Ülkeye yansır. Okuldaki eğitim ile birleşir geleceğe yansır. Temiz toplum ve huzurlu yaşam için çok önemli olan sevgi ve saygı hayatımızdan eksik olmasın.
Sevgi ve saygılarımla
Güven GÜNSAN
